Czekamy na otwarcie nowej atrakcji turystycznej w mieście - Domu Przysłupowego na deptaku zdrojowym
Dom zabudowy przysłupowej łączy w sobie dwa ludowe rodzaje budownictwa: słowiański styl belek i pochodzący z Frankonii mur pruski. Drewniana konstrukcja z charakterystycznymi łukami otacza izbę zrębową i podtrzymuje górną kondygnację lub dach. Izba zrębowa – tzw. „ciepła izba” - jest drewnianą wstawką do reszty domu. Historia domów przysłupowych sięga najprawdopodobniej przełomu XV i XVI wieku. Wówczas zaczęto budować domy łączące w sobie zalety słowiańskiej konstrukcji zrębowej i przybyłej z głębi Niemiec techniki szachulcowej, czyli tzw. „pruskiego muru”. Izba zrębowa została wówczas dodatkowo otoczona stojącymi przy niej słupami. Ten styl budownictwa, charakterystyczny na obszarze Górnych Łużyc i pograniczu łużycko-śląsko-czesko-saksońskim, po stronie polskiej szczególnie widoczny jest w powiatach bolesławieckim, jeleniogórskim, lubańskim, lwóweckim, zgorzeleckim.
Dom przysłupowy to budynek z częścią mieszkalną i gospodarczą. Prostą bryłę tworzą najczęściej dwie kondygnacje i dach dwuspadowy, czasem z naczółkami, rzadziej mansardowy. Mieszanej funkcji odpowiada mieszana konstrukcja. Regułą jest drewniana, zrębowa część mieszkalna oraz murowana (najczęściej kamienna) sień i część gospodarcza ze stajnią włącznie. Centralnie usytuowana, „przelotowa” sień rozdziela te funkcje, mieści główny trzon kominowy i schody na piętro. Piętro jednolite, wykonane w konstrukcji ryglowej (wypełnienie szachulcowe z użyciem gliny) tworzy wraz z bryłą dachu elementy scalające architekturę budynku. Część mieszkalna to „skrzynia”, której zrębowe ściany obciąża własny strop belkowy, ale nie niosą one bynajmniej kondygnacji górnych. Tę rolę pełnią zewnętrzne drewniane „przysłupy”, na niezależnych podwalinach, połączone górą oczepami, które wraz z rzeźbionymi mieczami albo klinami, tworzą w elewacji charakterystyczny motyw arkad z odpowiadającym im rytmem okien.
Tekst: Magdalena Olszewska
