Świeradów-Zdrój

Rozety z historią w tle

2014-06-27 14:05:23
A+ A-
Rozety z historią w tle

Na przełomie roku 2013/2014 w chodniku położonym przy ul. Wyszyńskiego umieszczono 8 dekoracyjnych rozet, które swoją treścią nawiązują do najważniejszych dat w historii Świeradowa-Zdroju.
Rozety składają się z bloków granitowych w kształcie koła o średnicy 1 metra, a na każdym z bloków wykonane zostały płaskorzeźby. Obwoluta koła wykonana została z kilku rzędów naprzemiennie ułożonej kostki granitowej i bazaltowej.
Wykonawcą płaskorzeźb jest Maciej Wokan.

  • 1 rozeta – XII w. - FLINS

Legenda O Flinsie jest to opowieść o słowiańskim bożku, którego czcili pątnicy łużyccy zamieszkujący te tereny. Flins była to postać mężczyzny trzymającego w ręku płonącą pochodnię, z małym lwem na ramieniu, od którego pochodziła serbołużycka nazwa Lawjenc. Kult ten utrzymywał się przez długie wieki, a jego największe obrzędy obchodzono podczas nocy kupały. Kapłan przyodziany w białą szatę występować z kogutem – ptakiem związanym z kultem słońca i ognia. 
Kult Flinsa kwitł początkowo na górze Landeskrone w Görlitz w Niemczech, jednakże podbijani przez Niemców w ramach „chrześcijańskich misji” nawrócenia, posąg wrzucono do rzeki Szprewy. Wkrótce jednak Lawjenca wyłowiono i urządzono mu nową świątynię w Działoszynie niedaleko Bogatyni. Tropiciele nie dawali za wygraną, odnaleźli nowe miejsce „bezbożnego kultu”. Łużyczanie mieli dwa wyjścia – pierwsze to przyjąć religię wroga albo uciekać. Większość wybrała nową religię, pozostała grupa uciekła zabierając ze sobą złotą figurę, osiedlając się na wzgórzu Wyrwak w okolicach Mirska. Miejsce zamieszkania zmieniali jeszcze wielokrotnie, aby ostatecznie przenieść go w Góry Izerskie niedaleko Źródeł rzeki Kwisy. Nieustannie nękani Łużyczanie, ukryli Flinsa w głębokiej górskiej jaskini znajdującej się pod górą Biały Lwiniec niedaleko Świeradowa. Wejście do jaskini zasypano rumowiskiem skalnym, gdzie najprawdopodobniej skrywa się do dziś. Dziś Flins kojarzony jest jako dobre bóstwo przynoszące swym wyznawcom pomyślność i dobrobyt.
 
  • 2 rozeta – 1524 – KARCZMA CZYŚCISAKWA

Nazwa miejscowości - Dzisiejszy Świeradów został po raz pierwszy wzmiankowany w roku 1524 pod nazwą Fegebeutel, z uwagi na karczmę zbudowaną przy drodze wiodącej z Mirska na stronę czeską. W dosłownym tłumaczeniu tego słowa na język polski oznacza Czyścisakwę - miejsce, w którym twoja sakwa będzie wyczyszczona.

  • 3 rozeta – 1572 – ŚWIĘTE ŹRÓDŁO

 Z 1572 r. pochodzi pierwsza wzmiankach o świeradowskich wodach mineralnych, które opisał w swoim dziele śląski lekarz Leonard Thurneysser, opisując zimne i ciepłe mineralne i metaliczne wody świeradowskiego źródła, nazywając go „świętym źródłem”(heiligen Brunnen).

  • 4 rozeta – XVI w.; XX w. - SKÓJKA PERŁORODNA

W Sudetach, a tym samym w Górach Izerskich skójka perłorodna występowała w Kwisie i jej dopływach. Dokładnie nie wiadomo kiedy odkryto ich występowanie, jednakże pierwsze prawodawstwo dotyczące ich połowu pojawiło się pod koniec XVI wieku. Jak wynika z relacji Kaspara Schwenckfeldta w Kwisie dominowały odmiany o barwie perłowej i różowawej, choć inne źródła mówią także o najrzadszych brązowych i czarnych perłach. Jak wiadomo część okazów trafiała na dwór cesarski w Pradze, a później nawet i do Drezna. Mówi się że z tutejszych pereł produkowano lek na wszelkie choroby, zwany aqua perlata.

W latach 50-tych i 60-tych XVIII w. małż w Kwisie było bardzo mało, o czym świadczy fakt iż ostatni królewski poławiacz pereł Kasper Treubluth popadł z tego powodu w ruinę. Od tego czasu przestano organizować połowy pereł i tylko czasem udawało się miejscowej ludności odnaleźć pojedyncze egzemplarze, a w 1802 r. Ch. A. Schwarze zebrał w Kwisie 41 muszli z 23 perłami, a pod koniec XIX wieku perłoródka stała się zwierzęciem nadzwyczaj rzadkim. Z lat 90-tych XIX w. pochodzą ostatnie doniesienia o żywych skójkach z Kwisy, a badania prowadzone przed wybuchem I wjny światowej dowodzą iż skójka utrzymała się w potokach Gór Izerskich, gdzie w 1921 r. doliczono się 100 szt. w dorzeczu Witki. Perłoródka występowała w rejonie Sudetów do początków XX wieku.

źródło: Plan ochrony perłoródki rzecznej w Polsce, Katarzyna Zając, Tadeusz Zając, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków 2007

źródło: http://geoexplorer.blog.pl/tag/perlorodka-rzeczna/

 

  • 5 rozeta – 1768 – STARY DOM ŹRÓDLANY

W uzdrowiskowej przeszłości Świeradowa istotną datą jest 1768 r., z którym kojarzono początek zorganizowanej działalności uzdrowiskowej miasta. W roku tym poprawiono obudowę górnego źródła, a obok niego wybudowano dom mieszkalny z 14 pokojami tzw. „stary dom źródlany”, gdzie przebywali kuracjusze.

 

  • 6 rozeta – 1909 – KOLEJ IZERSKA

1 października 1909 r. - zakończono pierwszy etap budowy do Świeradowa-Zdroju - wykonane prace to: wykucie półek skalnych na zboczach Grzbietu Kamienickiego, most nad Kwisą.

 
31 października 1909 r. rozpoczęto eksploatację odcinka z Mirska do Świeradowa Zdroju.

Kolej do Świeradowa-Zdroju

  • linia - 10,8 km

  • różnica poziomów: 206 m

  • łuki torowiska od 300 do 800 m, szerokość nie przekraczała 4,2 m

  • wykorzystano stalowe szyny o długości 12 m z profilem typu IIa

  • średnie nachylenie toru: 19 promili


  • 7 rozeta – 1933 – WODY RADOCZYNNE

W roku 1932 inż. Paul Schmidt odkrył, że w jednym ze źródełek leży od dłuższego czasu martwa żaba, nie ulegająca procesowi rozkładu. Później dowiercił się tu w kilku miejscach do wód mineralnych zawierających promieniotwórczy radon.
1933 r. - inż. P. Schmidt rozpropagował materiał, w którym dokonał naukowej prezentacji radoczynności odkrytych przez siebie wód. Zawiązał ponadto “Służący Dobru Powszechnemu Związek do Udostępniania Radioaktywnych wód w Górach Izerskich” i wystąpił z propozycją budowy zakładu kąpieli radoczynnych.

  • 8 rozeta – 2008 – KOLEJ GONDOLOWA

W 2008 r. uruchomiona została kolej gondolowa na Stóg Izerski.

  • Kolej funkcjonuje przez cały rok, obsługując zarówno narciarzy w sezonie zimowym, jak i turystów pieszych i miłośników górskich tras rowerowych w lecie.

  • długość trasy kolei wynos 2172 m

  • wysokość stacji dolnej 620 m n.p.m.

  • wysokość stacji górnej 1060 m n.p.m.

  • różnicy poziomów 440m.

  • Trasa narciarska ma 2500m długości i zróżnicowany poziom trudności, będzie naśnieżana w sezonie zimowym oraz oświetlona. 

  • Średnie nachylenie trasy: 28%

  •  Szerokość trasy: min. 40m

  •  Czas przejazdu koleją to 8 minut.

Naśnieżanie wykonywane jest przez 21 armatek śnieżnych, rozmieszczonych mniej więcej co 120 m. Natomiast oświetlenie zapewnia 41 masztów oświetleniowych po 800W każdy. 

 

Multimedia

Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle Rozety z historią w tle